دریاچه تار و هویر؛ حس آرامش در طبیعت - مجله خزرکوه

ویژگی های دو دریاچه تار و هویر

دو دریاچه تار و هویر از جمله دریاچه های آب شیرین کوهستانی هستند که در میان ارتفاعات البرز مرکزی جا خوش نموده اند. این دریاچه ها در فاصله 30 کیلومتری شرق دماوند و در ارتفاع 2900 متری از سطح دریا قرار گرفته اند.

دریاچه ها در میان دو رشته کوه قره داغ (کوه دوبَرار) در شمال و زرین کوه در جنوب واقع شده اند. دنباله ای از کوه دوبرار دو دریاچه را از هم جدا می نماید. این دنباله، در واقع تپه ماهوری ست که هنگام پیاده روی بین دو دریاچه باید از آن عبور کنید.

دو دریاچه تار و هویر در موقعیتی قرار دارند که دور تا دور آن ها را کوه هایی دربر گرفته است. این کوه ها طوری در کنار هم قرار گرفته اند که در میانشان گودالی درست شده. همین گودال با آب پر شده و دریاچه ها را شکل داده است. ارتفاع کوه های اطراف دریاچه ها از سطح دریاچه ببن 50 تا 500 متر است.

زمین شناسان پیدایش دریاچه تار و هویر را ناشی از لغزش زمین می دانند. لغزشی که موجب ایجاد سدی طبیعی به عمق بیش از 50 متر شده و شرایط لازم را برای انباشت آب های سطحی فراهم نموده است.

بیشترین درازای دریاچه تار 1 کیلومتر و پهنای آن 400 متر است. دریاچه در جهت شمالِ غرب به جنوبِ شرق امتداد دارد. عمق دریاچه تار در فصول پر آب به 50 متر و در مواقع کم آب به 40 متر می رسد.

درازای دریاچه هویر 400 متر و پهنای آن 150 متر است. جهت امتداد این دریاچه شمالی جنوبی ست. عمق دریاچه هویر معمولا 15 متر است.

سرچشمه دریاچه های تار و هویر

سطح آب این دو دریاچه در فصل های گوناگون متغیر است. در زمستان به علت سردی هوا سطح آن ها یخ می زند. البته آب دریاچه در تمام فصول سال سرد است.

سرچشمه دو دریاچه تار و هویر چشمه های متعدد در کف دریاچه هاست. دریاچه ها بیشتر از حوضه آبریز شمالی پر می شوند. ذوب برف کوه های قره داغ، سیاه چال و شاه نشین این آب را تامین می نماید. آبراهه های فصلی از زرین کوه در جنوب آن نیز محل تامین بقیه آب دریاچه است. قسمتی از آبراهه های فصلی وارد دریاچه ها می گردد. سرریز این دریاچه ها میزانی از سرچشمه رودخانه تار را تامین می نماید که با تغذیه از رودخانه های فرعی دیگر تشکیل تار رود را می دهد و به سوی شهر دماوند جاری می گردد.

آب و هوای دریاچه تار و دریاچه هویر

این منطقه با توجه به ارتفاع زیاد معمولا سرد و همواره در معرض وزش باد های غربی است. در گرمترین روز های سال یعنی اواسط تیر که به اینجا بیایید می توانید از دمای هوای 18 درجه لذت ببرید. در مهرماه دمای هوا حدود 12 درجه است. میزان بارندگی در حوضه آبریز این دریاچه ها 760 میلی متر درسال میزان گیری شده.

پوشش گیاهی دریاچه های تار و هویر

اطراف این دو دریاچه هیچ گونه پوشش جنگلی و درخت وجود ندارد. به علت فرسایش شدید خاک، منطقه از لحاظ تراکم پوشش گیاهان کوهی کم بهره است؛ گرچه تنوع گیاهان زیاد است. به ویژه در ارتفاعات شمالی و قسمت های تپه ماهوری که فرسایش شدید و فعالیت دامداران این کمبود را سریع تر نموده است. گیاهانی همانند آویشن که قبلا در منطقه به وفور پیدا می شدند حالا بسیار کمیاب هستند. البته اواخر بهار و اوایل تابستان که کوه ها سرسبز ند منظره ها نابی انتظارتان را می کشد.

تذکر: ضروری است که هنگام سفر به دریاچه تار و هویر مراقب پوشش گیاهی منطقه باشیم و ناخواسته موجب نابودی آن نشویم. مثلا از خارو خاشاک برای برافروختن آتش استفاده نکنیم یا گیاهان کوهی را به علت کمیاب بودن از ریشه نکنیم.

حیات وحش دریاچه تار و هویر

در حوالی دریاچه جانورانی مثل قوچ، میش البرزی و بز کوهی یافت می گردد. آبزیان موجود در دریاچه تار و هویر را ماهی قزل آلای رنگین کمان، قزل آلای خال قرمز و ماهی زرد پر تشکیل می دهند. در دریاچه هویر و در مصب رودخانه هویر؛ وزغ معمولی به وفور به چشم می خورد.

مجذوب کنندهیت های سفر به دریاچه تار و دریاچه هویر

این منطقه آب و هوایی کوهستانی دارد. دریاچه ها در میان خط الراس دوبرار و زرین کوه محصور شده اند و بازمانده برف های زمستانی این قله ها زیبایی اطراف دریاچه را دو چندان می نماید.

سرگرمیاتی که در سفر به دریاچه تار و هویر انتظارتان را می کشد عبارت است از:

شنا در آب خنک دریاچه در فصل تابستان لذت خاص خود را دارد. اما توصیه می کنیم زیاد از ساحل دور نشوید. چرا که سرمای آب ممکن است برایتان مشکل ایجاد کند. بعلاوه هیچ گونه امکاناتی در ساحل برای شنا موجود نیست. نه نجات غریقی هست و نه تیوپ بادی برای یاری.

قایقرانی در دریاچه تار و هویر از دیگر سرگرمیات لذت بخش این طبیعت گردی ست. اطراف دریاچه هیچ امکاناتی برای قایق سواری نیست؛ پس ضروری است یک قایق بادی همراهتان بیاورید و ساعت ها روی آب وقت بگذرانید.

دریاچه های تار و هویر ماهی هم دارند؛ ماهی قزل آلا. اما اگر قصد ماهی گیری در دریاچه تار را دارید باید در فصل مناسب از سازمان حفاظت از محیط زیست مجوز بگیرید. دوتا و صدتا هم فرقی نمی نماید. تصور کنید که اگر هر توریست فقط یک ماهی بگیرد حجم دریاچه باید چقدر باشد تا جوابگوی جمعیت علاقمند باشد.

پیاده روی بین تپه ها و تنگه های پشت دریاچه را از دست ندهید. در لابه لای تپه ها بوی آویشن های کوهی شما را سرمست می نماید. چشمه هایی که از بالای تپه ها به درون رودخانه می ریزند هم بسیار دیدنی هستند.

چطور می توانید از این سفر کمال لذت را ببرید؟

کفش کوهنوردیتان را بپوشید و به ارتفاعات دوبرار یا زرین کوه صعود کنید. علاوه بر لذت کوهنوردی آن هم در این ارتفاع؛ منظره خیره نماینده ای که در دیدرس تان قرار می گیرد را هم اضافه کنید. زیر پایتان دو دریاچه، چون جواهری در دل کوه جلوه گری می نماید و روبه رو دماوند سرفراز را پیش چشم خود دارید. فاصله مستقیم دماوند تا این دو ارتفاع به ترتیب 20 و 30 کیلومتر و از اینجا عظمتش به خوبی نمایان است.

دوبرار با ارتفاع 4080 متر بلندترین قله رشته کوه قره داغ در شمال دریاچه و قله زرین کوه با ارتفاع 3800 متردر جنوب آن قراردارد.

اگر کوهنورد حرفه ای نیستید؛ برای صعود توصیه می کنیم قله زرین رود را انتخاب کنید. این قله به علت ارتفاع نسبتا پایین و بالا بودن ارتفاع مبدا صعود؛ از قله هایی ست که فتح آن آسان است و تقریبا یک فرد عادی در شرایط معمول می تواند این کوه را پیموده و بر فراز قله آن پا بگذارد.

سمت شمالی کوه؛ یعنی سمت جنوبی ساحل دریاچه تار یکی از مبدا های صعود به زرین کوه است. این مسیر زیباترین و ساده ترین مسیر صعود است. باید از یال کوه بالا بروید. این یال شیب تندی دارد؛ با پایان آن کمی به سمت شرق متمایل شوید و این مسیر را تا قله ادامه دهید. در مدت حدود چهار ساعت به قله می رسید. در دامنه پشت سرتان می توانید دریاچه ها را ببینید.

توریستان معمولا به کنار دریاچه تار می روند. اگر دوست دارید سری به دریاچه هویر بزنید تپه ماهور میان دو دریاچه را پیاده طی کنید. مسیر نزدیکی ست. حدود یک کیلومتر فاصله میان این دو دریاچه را در کمتر از نیم ساعت می توانید طی کنید.

افسانه دریاچه تار

جالب است بدانید در خصوص دریاچه تار افسانه هایی وجود دارد؛ از خصوصیات جادویی تار بگیرید تا گنج های کف دریاچه. اما چون تا کنون اثری از لاشه کشتی دزدان دریایی در دریاچه پیدا نشده؛ خب قابل باور نیست. یا بعضی از رفت و آمد اجنه و موجودات عجیب و غریب در شب ها حکایت می نمایند. این مشکل هم، چون نگهبانی در کنار دریاچه هست به راحتی قابل حل است.

به هر حال هر کسی به نوعی به سکوت و تاریکی شب واکنش نشان می دهد. برای یکی وحشت آور است و برای دیگری آرمش آور. خلاصه شب که می خوابید حواستان را خوب جمع کنید؛ مثلا یک وقت موجودی عجیب خودش را به جای نگهبان جا نزده باشد!

مسیر­های دسترسی و نحوه سفر به دریاچه تار و هویر

دریاچه تار و هویر کجاست؟

استان تهران، 30 کیلومتری شرق دماوند

برترین مسیر برای رفتن به دریاچه تار و هویر

برای رسیدن به دریاچه تار و هویر دو مسیر وجود دارد:

مسیر اول: از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. پس از رسیدن به دماوند مسیر روستای چنارعرب ها را در پیش بگیرید. این مسیر 12 کیلومتری آسفالته است. بعد از چنارعرب ها مسیر مشهور به جاده معدن را تا پایان ادامه دهید. از اینجا 20 کیلومتر به صورت جاده خاکی تا دریاچه فاصله دارید. ابتدا به دریاچه تار دماوند می رسید و با عبور از آن به دریاچه هویر خواهید رسید.

مسیر دوم: از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. در 25 کیلومتری فیروزکوه به مسیر فرعی به سمت روستای یَهَر بپیچید. پس از گذر از یهر به روستای مومِج سپس دهنار و پس از آن روستای هویر می رسید. از اینجا تا دریاچه به طول 10 کیلومتر جاده خاکی ست. ابتدا دریاچه هویر را می بینید؛ اگر به مسیر سمت چپ بپیچید به دریاچه هویر می رسید و اگر مسیر قبلی را ادامه دهید به دریاچه تار دماوند خواهید رسید.

نکات مهم

از مسیر اول یعنی جاده چنارعرب ها تا دریاچه تار حدود 110 کیلومتر فاصله دارید. اما مسیر خاکی آن 20 کیلومتر است که کیفیت مناسبی ندارد. جاده باریک، خاکی-شنی و کوهستانی ست که سربالایی وسراشیبی های تند و پیچ های خطرناک و پرتگاه های بسیاری دارد. این جاده بعلاوه پر از دست انداز است و در طول آن چند بار مجبور به گذر از رود تار هستید.

گفتنی است بین روستای چنارعرب ها و دریاچه تار هیچ منطقه مسکونی وجود ندارد و در صورت بروز هرگونه مشکل تنها به یاری ماشین های عبوری باید دل بست؛ بنابراین بهتر است از این مسیر تنها در زمان های مناسب روز، روز های تعطیل و یا به صورت گروهی استفاده کرد.

از خوبی های این مسیر هم بگوییم؛ این مسیر نزدیک تر، پرهیجان تر و دیدنی تراست. این جاده برای آفرودی ها بسیار مجذوب کننده خواهد بود. به جز این؛ چند سایت مناسب چتربازی، پاراگلایدر و کایت در منطقه هست که هنگام عبور می توانید از دیدن پرواز آن ها لذت ببرید. یا آنجا را در گوشه ذهنتان برای یک سفر پرماجرای دیگر نگه دارید.

در میانه مسیر چشمه آبی گوارا وجود دارد که می توانید آنجا استراحت نموده و آب مورد نیازتان را بردارید.

از مسیر دوم که به مسیر دَلی چای (به علت گذر از مسیر این رودخانه) معروف است حدود 150 کیلومتر تا دریاچه فاصله دارید. این مسیر 10 کیلومتر آخرش خاکی ست. 5 کیلومتر ابتدایی جاده خیلی مناسب نیست و باید با دقت و حوصله رانندگی کنید. حتما قبل از رسیدن به جاده خاکی؛ مسیر دریاچه را از اهالی سوال کنید؛ در غیر این صورت ممکن است دریاچه را گم کنید.

البته کوهنوردان هم می توانند با صعود به قله زرین کوه به سوی دیگر آن و کنار دریاچه تار و هویر بیایند. اگر چنین قصدی دارید باید از روستا های جابان و یا آیینه ورزان به راه افتاده و دره های شمال روستا را به سمت بالا ادامه دهید؛ و نهایتا با عبور از گردنه های طرفین زرین کوه خود را به کنار دریاچه تار برسانید. هنگام پایین آمدن از کوه باید مواظب شیب تند و مسیر های شنی و پرتگاه ها باشید.

در بین راه رسیدن یا برگشت از دریاچه می توانید از کندو دارانی که در مسیر می بینید عسل طبیعی خریداری کنید و سوغات همراه خود ببرید.

اقامت و هزینه سفر به دریاچه تار و هویر

شب مانی در کنار دریاچه یکی از لذت های این سفر است. می توانید چادرتان را در زمین های اطراف برپا کنید و از اقامت در طبیعت لذت ببرید. به علت حضور یگان حفاظت از محیط زیست و گشت شبانه روزی کنار دریاچه امنیت برقرار است. کنار ایستگاه محیط بانی سرویس بهداشتی هم وجود دارد.

هزینه رفت وآمد با خودروی شخصی

اگر با خودروی شخصی قصد سفر دارید؛ حدود 35 هزار تومان برای هزینه بنزین خود در نظر بگیرید.

هزینه تور­ دریاچه تار و هویر

تور دریاچه تار معمولا یک یا یک و نیم روزه است و از حدود 75 هزار تومان آغاز و تا 120 هزار تومان هم می رسد. بعضی از تور ها این امکان را دارند که شما با خودرو شخصی خود با آن ها همراه شوید. هزینه این همراهی در حدود 15 هزار تومان است. اگر هم بخواهید از خودرو تور بهره ببرید 40 هزار تومان باید بپردازید.

توصیه های سفر به دریاچه تار و هویر

طبق آمار؛ سالانه 120 هزار نفر از این منطقه توریستی بازدید می نمایند. در دهه 80 قرار بود این مکان به وسیله بخش خصوصی سازماندهی و مکان مناسبی برای توریستی فراهم گردد. اما چند سال بعد قرارداد شرکت خصوصی با سازمان حفاظت از محیط زیست به هم می خورد و تا الان به همین روال سرپرست خصوصی ندارد. به همین علت امکانات دریاچه تار و هویر برای اقامت و سرگرمی ناچیز است. حفاظت از محیط بکر این دریاچه ها به عهده هر فرد بازدیدنماینده است؛ البته با یاری محیط بانان حاضر در منطقه.

اگر برای اولین بار است که به این مکان سفر می کنید:

• شرایط خودرو خود را قبل از سفر چک کنید و آچارهایتان را همراه ببرید.
• مسیر دقیق دریاچه را از اهالی بپرسید:، چون ممکن است فرعی ها را اشتباهی بپیچید.
• کفش کوهپیمایی سبک بپوشید.
• کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب با خود ببرید.
• حتی در فصول گرم هم لباس نیمه گرم و بادگیر همراه داشته باشید.
• زیرانداز، چادر و در صورت تمایل به اقامت در طبیعت کیسه خواب و پتوی مسافرتی برای شب مانی با خود ببرید.
• چراغ قوه یا هد لامپ هم برای شب مانی ضروری است.
• وسایل و خوراکی های لازم را در شهر و روستا­های اطراف تهیه کنید.
• کنار دریاچه هیچ گونه هیزمی نیست. پس برای برپایی آتش زغال خریداری کنید. لطفا بوته ها را آتش نزنید.
• در صورت برپا کردن آتش پیش از ترک محل حتما از خاموش شدن آن مطمئن شوید.
• حتما به توصیه های محیط بان ها توجه کنید.
• اگر در فصول سرد سال به دریاچه می روید از سلفی گرفتن بر روی یخ جدا خودداری کنید.
• در صورت بروز هرگونه حادثه ای که از کنترلتان خارج باشد با اورژانس تماس بگیرید. پایگاه امداد جاده ای هلال احمر دماوند نزدیک ترین اورژانس به این دریاچه است.
• کیسه زباله را نباید فراموش کنید.

برترین فصل سفر به دریاچه تار و هویر

کنار دریاچه تار و هویر در هر فصلی تصویر تازه ای به چشم می بینید. برترین زمان سفر به این دو دریاچه از اوایل خرداد تا پایان تابستان است. در ماه های تیر و مرداد دمای آب مناسب شناست و گرمای هوا را خنثی می نماید. زمستان ها سطح دریاچه ها یخ می زند، دور و اطراف آن ها پوشیده از برف و بسیار دیدنی ست. اگر شرایط ایمنی را رعایت نموده باشید سفر خوشی خواهید داشت. حتی در اردیبهشت هم ممکن اسب برف مانع از رسیدنتان به دریاچه ها گردد.

لطفا به وقت طبیعت گردی، حتما نکات زیر را رعایت کنید:

• حتما کیسه های زباله بزرگ به همراه داشته باشید و به معنی واقعی، نه چیزی از طبیعت بردارید و نه چیزی در آن برجای بگذارید. اگر همه مردم بخواهند چنین کاری بنمایند از طبیعت چیزی باقی نمی ماند. (همان طور که خیلی مکان ها تا الان تخریب شده اند.)
• زباله هایی مثل پوست میوه، پوست تخمه و زباله های تجزیه پذیر دیگر، همچنان زباله هستند و نباید در طبیعت جا گذاشته شوند. تصور کنید تعداد زیادی توریست زباله های ارگانیک خود را در طبیعت رها نمایند. طبیعت در کوتاه مدت ظرفیت بازیافت این همه زباله ارگانیک را ندارد.
• به هنگام پیمایش در طبیعت یا کمپینگ، در صورت امکان حتما کیسه های پلاستیکی بزرگ همراه داشته باشید و سعی کنید در مسیری که می روید زباله ها را از روی زمین جمع آوری کنید. اگر همه این کار را بنمایند، به شکل چشمگیری شاهد کم شدن زباله ها در طبیعت خواهیم بود.
• لطفا در طبیعت سکوت را رعایت کنید و آرامش مکان طبیعی را با بلند کردن صدای موسیقی و برگزاری جشن و میهمانی به هم نزنید. این احترام به زیست بوم و البته توریستان دیگری است که برای لذت بردن از سکوت به طبیعت سفر نموده اند.
• لطفا در گروه های خیلی بزرگ سفر نکنید. برای رفتن به طبیعت یک گروه دوستی در دو یا سه ماشین کافیست، ورود یکباره جمعیت بزرگ به مکان طبیعی سرعت تخریب را بیشتر می نماید.
• لطفا به هنگام کمپ زدن و اطراق شبانه در طبیعت، آرامش محل را با نور های قوی و موسیقی بلند برهم نزنید. روشنایی کمپ و سر و صدا را حداقل نگه دارید و به طبیعت و به دیگر توریستان احترام بگذارید.
• لطفا تا جایی که ممکن است در طبیعت آتش روشن نکنید. اگر این کار را کردید، کنترل شده، کوچک و با مصرف حداقل میزان هیزم باشد. حتما به هنگام ترک کردن کمپ، با آب کافی از خاموش شدن کامل آتش اطمینان حاصل کنید.
• لطفا هرجا مرتع سرسبز و زیبایی دیدید با ماشین از وسط آن رد نشوید. اساسا لازم نیست همواره منظره های زیبا را پیاده یا با ماشین فتح کنیم! خیلی اوقات از دور دیدن کردن و عکس گرفتن لذت بیشتری دارد.
• لطفا به خصوص وقتی جاده شلوغ است، درست رانندگی کنید. لازم نیست همواره تخت گاز برانیم، لازم نیست دائما در کوشش برای سبقت گرفتن از ماشین جلویی باشیم و لازم نیست هرسال اثبات کنیم که بعد از رانندگان تانزانیا، لیبی، مالاوی و جمهوری دموکراتیک کنگو، بدترین رانندگان دنیا هستیم! (اصلاح این یکی که دیگر دست خودمان است…)

پ

منبع: برترین ها