آلودگی هوا و معضل نبود مرجع مستقل برای کنترل استاندارد گاز - مجله خزرکوه

کانال های طبیعی گردش هوا که ریه های تهران بوده است با ساخت وسازهای بی ضابطه مسدود شده است. عوامل اصلی آلوده ساز حامل های انرژی هستند. میزان ترکیبات سولفور در مازوت و گازوئیل تولیدی پالایشگاه های کشور صدها برابر استاندارد امروز دنیا است کیفیت بنزین تولیدی نیز قطعاً مشکل دارد. کم وبیش همه به آلاینده های این فرآورده های نفتی و خصوصاً مصرف آن در بخش حمل ونقل توجه دارند اما یکی از حامل های انرژی که کمتر کسی به آن توجه دارد گاز طبیعی است که به خانه های مردم می رود در موتورخانه ها و شوفاژخانه ها و پکیج های حرارتی می سوزد و حتی در داخل خانه ها در اجاق گازها و بخاری های گازی سوخته می گردد. ترکیبات اضافی این گاز چیست؟ آیا سولفور و دیگر ترکیبات مضر آن در حد استاندارد است؟ من اطلاعی ندارم؛ آزمایشگاه هم ندارم. اما یک چیز را می دانم و آن این است که هیچ مرجع مستقلی این را کنترل نمی کند. آیا سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی یا سازمان حفاظت محیط زیست یا هر مرجع دیگری استانداردی را برای این گاز تعریف نموده اند و در نقاط مختلف شبکه گازرسانی کشور و خصوصاً در ایستگاه های ورودی گاز به شهرهای بزرگ (موسوم به سیتی گیت) ایستگاه نمونه برداری و آزمایش و کنترل این گاز رادارند؟

به هرحال هر حامل انرژی هیدروکربنی یا فسیلی که می سوزد آلایندگی دارد اما شواهدی وجود دارد که گاز شبکه ممکن است مواد زائد غیراستاندارد داشته باشد و آلایندگی آن بیش از مقدار عادی باشد. یکی از این شواهد شکایت های شرکت بوتاش ترکیه است بخشی از این گاز از همین شبکه به ترکیه صادر می گردد و شرکت بوتاش خریدار آن است و تا چائی که اطلاع دارم این شرکت در مقاطع مختلف در خصوص کیفیت گاز و تفاوت آن با مشخصاتی که در قرارداد مشخص شده است و ازجمله بالا بودن ترکیبات مرکاپتان و گوگردی آن شکایت داشته و دارد.

سه فاز از فازهای مجتمع گازی پارس جنوبی پالایشگاه گوگردزدایی ندارد چون قرار بوده گاز این فازها به برخی میدان ها نفتی که تزریق گردد، پروژه ای خطرناک و اشتباه که در اینجا مجال ورود به آن را ندارم اما میدانیم که این پروژه از ابتدا اشتباه به انجام نرسید و ظرف مدت کوتاهی کمپرسورهای تزریق گاز در اثر خورندگی سولفور آسیب دید حال سؤال این است که گاز این سه فاز چه می گردد؟ آیا در زمستان که اوج مصرف است این گاز که حاوی ترکیبات سولفور است با بقیه گازهای تصفیه شده در پالایشگاه های پارس جنوبی آمیخته نمی گردد و به خطوط انتقال و شبکه تزریق نمی گردد؟ آیا همه پالایشگاه های پارس جنوبی گاز را در حد استاندارد تصفیه می نمایند؟ در بسیاری از فازها تأسیسات لازم برای جداسازی برخی از مایعات گازی و خصوصاً بوتان و پروپان پیش بینی نشده و در فصول دیگر متأسفانه در مشعل های عسلویه سوزانده می گردد و آن خود داستانی پرآب چشم دارد که در نوشته های دیگری به آن پرداخته ام و اینجا مجال آن نیست، اما گفته می گردد که در فصل اوج مصرف این مایعات نیز به اصطلاح به خط زده می گردد یعنی به خطوط لوله و شبکه انتقال گاز تزریق می گردد، آلاینده های این ها نیز بالاتر از گاز متان است که باید در شبکه باشد.

هیچ جزمیتی در شواهدی که ذکر نموده ام و در این که گاز شبکه حتماً آلوده است ندارم اما آنچه مسلم است این است که به هرحال یک مرجع مستقل نظارتی و مرجعی مستقل از دستگاه تولیدنماینده و متولی عرضه گاز یعنی صنعت نفت و زیرمجموعه های آن، باید استاندارد زیست محیطی و ایمنی گاز را مشخص کند و بر آن نظارت داشته باشد و مسائل را مستمراً گزارش دهد تا اگر مسئله ای هست کنترل گردد.