قمر در عقرب چه زمانی رخ می دهد؟ - مجله خزرکوه

به گزارش خبرنگاران، مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران درباره وقوع رویداد قمر در عقرب اظهار کرد: با وجود اینکه زمین به گرد خورشید در چرخش است، اما از دید ناظران زمینی این گونه به نظر می رسد که خورشید روی کره آسمان، بر خلاف جهت عقربه های ساعت جابه جا می گردد.

او اضافه نمود: به جهت ظاهری خورشید در طی یک سال روی کره آسمان، دایره البروج گفته می گردد و نواری به پهنای 18 درجه (9 درجه از هر طرف دایره البروج) ناحیه ای به نام منطقه البروج را ایجاد کرده که 360 درجه اطراف کره آسمان کشیده شده است.

عتیقی ادامه داد: خورشید، ماه و سیارات این منطقه را طی می کنند. 12 صورت فلکی که برخی با اضافه نمودن صورت فلکی مار در بین صور کژدم و کمان، آن را 13 صورت می دانند، در منطقه البروج واقع شده است و خورشید این نوار 360 درجه ای را طول یک سال طی می کند.

عتیقی ادامه داد: خورشید از هر کدام از این صور 12گانه اصلی در منطقه البروج، تقریبا طی یک ماه عبور می کند؛ ماه هم در گردش کمتر از 30 روزه خود به گرد زمین هر دو و نیم شبانه روز، در یکی از صور فلکی 12گانه قرار می گیرد که این صور به ترتیب عبارتند از بره (حمل)، گاو (ثور) دو پیکر (جوزا)، خرچنگ (سرطان)، شیر (اسد)، خوشه یا دوشیزه (سنبله)، ترازو (اندازه)، کژدم (عقرب)، کمان (قوس)، بزماهی (جدی)، سطل آب (دلو)، ماهی ها (حوت).

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران توضیح داد: در نجوم احکامی و نه دانش اخترشناسی، برای حضور ماه، خورشید و سیارات در زمینه هر کدام از این صور فلکی، بروز حوادث و اتفاقاتی را موثر می دانستند که بیشتر به پایین بودن مطلعی های علمی بشر در زمینه این دانش آسمانی و طرح خرافه های بی اساس مربوط است.

عتیقی گفت: یکی از این صورت های فلکی کژدم یا همان صورت فلکی عقرب است که در نیمکره شمالی زمین از جنوبی ترین نقطه آسمان عبور می کند. این صورت ها دو هزار سال قبل از طریق فردی به نام بطلمیوس تصور، ترسیم و نامگذاری شده است و بعد ها به این فهرست، صورت های فلکی دیگری اضافه شد؛ به این ترتیب از 48 صورت فلکی، کل آسمان به 88 صورت فلکی رسیده است.

به گفته این کارشناس، برخی از این صورت های فلکی در طول منطقه البروج کشیدگی دارند که از جمله به صورت فلکی شیر می توان اشاره کرد، اما برخی از این صور در عرض منطقه البروج کشیده شده اند که صورت فلکی کژدم یکی از آن هاست، بنابراین طبیعی است خورشید و ماه در مدت زمان کمتری از صورت عقرب عبور کنند.

قرارگیری ماه در زمینه صورت فلکی کژدم

عتیقی ادامه داد: یکی از نکاتی که در دانش اخترشناسی مطرح نبوده است، اما در احکام نجوم به آن پرداخته می گردد قرارگیری ماه در زمینه صورت فلکی کژدم است که از آن به نام قمر در عقرب یاد می گردد. انجام برخی از اعمال زندگی روزانه در چنین زمانی توصیه نشده و حوادثی همچون باد و طوفان را به حضور ماه در صورت فلکی عقرب نسبت داده اند که حتی می توان در برخی از توصیه های دینی هم چنین احکامی را مشاهده کرد.

عتیقی گفت: باید توجه داشت که سرنوشت انسان ها و اتفاقات زمینی به دست بشریت است و نمی توان آن را به قرارگیری اجرام آسمانی در نقطه ای خاص از کره آسمان نسبت داد و چه بسا به گفته برخی به نقل از بزرگان دینی مبنی برعدم فراگیری نجوم، همین پیشگویی ها و پیش بینی هاست که مبنای علمی ندارد و اتفاقا فراگیری دانش ستاره شناسی به جز جهت یابی و لذت بردن از آسمان، امروزه یکی از مطالعات پایه و اساسی تلقی می گردد که بشر را نسبت به جایگاه خود در کائنات، سرنوشت زمین و ضرورت جابه جایی انسان به کرات مختلف برای ادامه حیات آشنا می کند.

عتیقی گفت: ماه همسایه کره زمین و به طور میانگین 380 هزار کیلومتر (کمتر از نیم میلیون کیلومتر) با ما فاصله دارد و این در حالی است که ستاره دل کژدم یا قلب العقرب در این صورت فلکی، حدود 604 سال نوری از زمین فاصله دارد و هر سال نوری حدود 9.4 تریلیون کیلومتر است.

او اضافه نمود: چگونه می توان متصور بود که قرارگیری ماه همسایه زمین در زمینه صورت فلکی با ستارگانی به این اندازه دور از ما می تواند منشا اتفاقات و خطراتی باشد، چرا که صرفا از دید انسان ها بر روی زمین، ماه و این صورت فلکی در آسمان در همنشینی با یکدیگر دیده می شوند.

عتیقی ادامه داد: اینگونه می توان نتیجه گرفت که پدیده قمر در عقرب که موجب نگرانی بسیاری از افراد کمتر مطلع از دانش ستاره شناسی شده است، لااقل از نگاه علمی مردود بوده و صرفا به داستان و خرافه های گذشته بشری برمی گردد که اساس علمی ندارد و صرفا ناشی از ترس بشر اولیه می تواند تلقی گردد. بهتر است به جای توجه به مطالب بی اساس از نگاه علمی، همهن با روی آوری به دانش کهن و مجذوب کننده اخترشناسی به فراگیری مطالب علمی و یافته های دقیق بشری بپردازند که آن ها را با عظمت خلقت و خالق بیش از پیش آشنا می کند.

مدیر انجمن نجوم آماتوری گفت: خوشبختانه یکی از ویژگی های دانش اخترشناسی این است که در آن گرایشی با نام نجوم آماتوری مطرح است؛ به این معنی که تمام افراد از مرد و زن، پیر و جوان، دانشگاهی و غیردانشگاهی می توانند در زمینه این دانش و رصد آسمان به مطالعه بپردازند.

ستاره دل کژدم، یکی از چهار ستاره ویژه در آسمان

او اضافه نمود: ایرانیان باستان، ستاره دل کژدم و یا قلب العقرب را یکی از چهار ستاره ویژه در آسمان می دانستند. ریچارد هینکلی در کتاب نام ستاره ها و معنی آن ها به این نکته اشاره می کند که ایرانیان حدود 3 هزار سال قبل از میلاد مسیح (5 هزار سال پیش) به ستاره دل کژدم توجه ویژه ای داشته اند و در مصر باستان این ستاره نمادی از الهه سلکیت که اغلب آن را الهه عقرب می دانند، بوده است. این ستاره در میان 20 ستاره درخشان آسمان شب واقع شده است که با درخشش متفاوت بین 8 دهم تا 1.1 دهم درخشش آن فرق دارد و یک ستاره همدم کوچک در همسایگی خود دارد که به نام Antares B شناخته می گردد و به رنگ سفید مایل به آبی است. ستاره دل کژدم 700 برابر قطر خورشید است برای مثال اگر در مرکز منظومه ما قرار گیرد، آنقدر بزرگ است که می تواند تا ورای مدار سیاره سرخ بهرام (مریخ) را در برگیرد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران توضیح داد: در ماموریت آپولو 14 به ماه از نام این ستاره بر روی نام یک موشک استفاده شده بود. ستاره دل کژدم یک اَبَرغول سرخ است که به پایان عمر خود نزدیک می گردد و هنگامی که دیگر سوختی برای فعل و انفعال هسته ای در آن باقی نماند این ستاره منفجر خواهد شد و به یک اَبَرنواختر بسیار درخشان تبدیل می گردد که درخشندگی آن برابر نور کهکشان در آسمان جلوه گر خواهد شد. از نظر ریشه لغتی کلمه آنتارس دل کژدم به معنای ضد مریخ است که احتمالا به این دلیل که منجمان در دوران باستان تصور می کردند که این ستاره قرمز رنگ، شبیه سیاره سرخ بهرام است آن را به این نام نام گذاری کرده اند.

عتیقی گفت: آخرین بار در شبانگاه پنج شنبه 9 اردیبهشت 1400 ماه در صورت فلکی کژدم بود و قمر در عقرب بعدی، چهارشنبه، 5 خرداد است که ماه در نزدیکی ستاره دل کژدم قرار خواهد گرفت.