در ایران بالغ بر چهار میلیون نفر در حوزه صنایع دستی فعال هستند - مجله خزرکوه

محمد فرزاد میرزایی قلعه، مدیر کل گردشگری و صنایع دستی دبیرخانه شورای عالی منطقه ها آزاد کشور ابتدا به تاریخچه صنایع دستی اشاره و اظهار کرد: تاریخ آثاری که میتوان نام آنها را صنایع دستی گذاشت به 6 هزار سال قبل از میلاد برمی گردد، زمانی که انسانها دانسته یا نادانسته برای برطرف مایحتاج زندگی و یا روایت از زندگی خود و رویاهایش دست به خلق آثار گوناگونی زده است. صنایع دستی در واقع محل تلاقی دو عرصه هنر و صنعت است که امروزه روز آن را با عنوان هنر صنعت و در بستر صنایع خلاق می شناسند که روایتگر تاریخ و تمدن مردمی است که در گذر زمان آن را خلق نموده اند.

صنایع دستی یک امر کهنه و قدیمی نیست

وی تاکید نمود: در واقع هنر صنایع دستی، علیرغم دغدغه و ذهنیتی که بعضی از منتقدان و متخصصان مباحث نظری مدرن در این حوزه دارند، اساسا یک امر کهنه و یا خاک خورده و قدیمی نیست، اتفاقا حوزه صنایع دستی ارتباط مستقیمی با بطن زمانه خود و جامعه دارد، یعنی هنرهای سنتی اگر فرزند زمان خود نباشند، از حیز انتفاع ساقط می گردد و نمی تواند ادامه حیات بدهد و اگر می بینیم امروز، صنایع دستی علیرغم ظاهری دست و پا شکسته با حضوری کمرنگ هنوز در جامعه مورد اقبال قرار می گیرد یعنی با فطرت انسانی ارتباط معناداری برقرار می نماید.

مدیر کل گردشگری و صنایع دستی دبیرخانه شورای عالی منطقه ها آزاد کشور به این نکته گفت: البته صنایع دستی از مصرف نماینده الهام گرفته و احساس احتیاج را از مخاطبش می گیرد و در اثر خودش بروز می دهد تا بتواند ارتباطش را با مصرف نماینده و بازار برقرار کند و از طرفی با صنعت، یعنی با تکنولوژی و فناوری هم ارتباط مستقیم دارد پس باید خودش، تکنیکش، ویژگی های شکلی اش و ساختار فراوریش را با ویژگی های زمان خود و پیشرفت های دوره معاصر هماهنگ کند.

منطقه ها آزاد برترین بستر برای فراوری و صادرات

میرزایی ادامه داد: همه موارد مطرح شده از ویژگی های منحصر بفرد حوزه صنایع دستی است که قابل تعمیم نیست؛ حال ویژگی هایی مانند دانشی بودن، کاربر بودن، عدم احتیاج به سرمایه و خط فراوری، بومی بودن، وابستگی به مرز و بوم و ... موارد دیگری است که می تواند بر شگفت بودن این نوع از فعالیت بیافزاید و زمینه ای را فراهم کند که این حوزه همیشه یک بستر فعال برای فراوری و بخصوص صادرات باشد. در واقع صنایع دستی قطب نیمه فعال کشور در عرصه اقتصاد است که با توجه به فراگیری حوزه تمدنی ایران می تواند رشد مالی کشور را سبب و حتی عایدی آن از خام فروشی صنعت نفت پرسودتر باشد.

او در عین حال به فعالیت کشور در حوزه صنایع دستی اشاره نمود و گفت: در کشور عزیز ما ایران بالغ بر چهار میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حوزه صنایع دستی فعال هستند که نشان از ریشه دار بودن این عرصه مالی در جامعه و کشور دارد که با تکمیل زنجیره ارزش مالی این هنر صنعت می توان سطح در آمدی فعالان این حوزه را تضمین و زمینه حضور فراوریات آنها را در بازارهای جهانی سبب شد. حال برترین بستر برای فراوری و صادرات این اقتصاد پر سود، منطقه ها آزاد است که ضمن دارا بودن از جامعه فعال و جوان، به خاطر مجموعه قوانین حاکم بر آن نسبت به سرزمین اصلی توان شکل گیری و بازدهی حداکثری را دارد.

وی یادآور شد: منطقه ها آزاد با هفت منطقه اجرایی شده (چابهار، قشم، کیش، ارس، اروند، ماکو، انزلی) و هشت منطقه در حال اجرایی شدن (مهران، قصرشیرین، بانه و مریوان ، اردبیل ، اینچه برون و...) با تنوع فرهنگی قابل مشاهده، پایگاه فرهنگی منطقه ای، مرزی بودن، دسترسی به بازرهای همسایه، نظام مدیریتی کارا و...می تواند بیشتر از پیش محور اصلی توسعه این نوع از کسب و کارها باشد؛ امروزه بالغ بر 30 نوع هنر صنعت در منطقه ها آزاد در بیش از 1000 کارگاه فعال می باشند؛ البته قابل توجه است که بیش از نیمی از فعالان این حوزه بانوان بوده و بخش عمده ای از صنایع دستی در منطقه ها آزاد کارگاه های فراوریی خانگی است.

کوشش می کنیم صنایع دستی را به شأن خود برسانیم

میرزایی اظهار کرد: باید عرض کنم که در کوشش هستیم با طرح هایی مانند شناسنامه دار کردن این فراوریات، حمایت بیمه ای از صنعت گران، حمایت مادی و معنوی جهت حضور در نمایشگاه های ملی و بین المللی، ایجاد خانه های خلاق صنایع دستی و گردشگری و بخصوص توسعه تعاونی های صنایع دستی، گردش مالی صنایع دستی را رونق بخشیم تا بتواند به جایگاه در شأن خود برسد.

مدیر کل گردشگری و صنایع دستی دبیرخانه شورای عالی منطقه ها آزاد کشور در سرانجام گفت: برای همین موضوع سال گذشته صنعتگران این حوزه در منطقه ها آزاد با حمایت سازمان منطقه ها آزاد توانستند 20 نمایشگاه برگزار نموده و در بالغ بر 30 نمایشگاه شرکت نمایند که ضمن معرفی کردن توانمندی ها و فراوریات، زمینه جذب سرمایه را فراهم نموده اند.