عوارض کمبود ویتامین b12 - مجله خزرکوه

ازجمله علائم کمبود ویتامین b12، خستگی بدن، تغییر خلق و خو، مسائل جسمی و عصبی ست که به وفور در افراد جامعه شاهد آن هستید. بنابراین خوب است برای جلوگیری از بروز علائم کمبود ویتامین b12، این ماده مغذی را در رژیم غذایی خود جای دهید و به صورت روزانه آن را دریافت کنید. این ویتامین برای ساخت DNA و گلبول های قرمز بسیار مهم است و به پشتیبانی سیستم عصبی یاری می نماید.

ویتامین b12 به طور طبیعی در غذاهای حیوانی، از جمله گوشت قرمز، ماهی تازه، گوشت مرغ، تخم مرغ تازه و لبنیات یافت می گردد. توصیه می گردد این مواد مغذی را به صورت منظم در برنامه غذایی خود جای دهید تا دیگر با کمبود ویتامین b12 روبرو نشوید. در این مطلب تمام آنچه را که ضروری است از عوارض کمبود ویتامین b12 و تاثیر آن بر بدن بدانید، برای شما بازگو خواهیم کرد.

کمبود ویتامین b12 چه مسائلی برای ما به وجود می آورد؟

کمبود ویتامین b12 ممکن است بین 1.5 تا 15 درصد افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این کمبود می تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم گردد که بر سلامت روحی و جسمی فرد تاثیر می گذارد. برای جلوگیری از بروز علائم کمبود ویتامین b12، مصرف منظم مواد غذایی حاوی این ویتامین بسیار مهم است.

به همین علت اگر شخصی از محصولات حیوانی استفاده نکند، باید منابع گیاهی این ویتامین را به رژیم غذایی خود اضافه کند. این مواد شامل غلات غنی شده، شیرهای گیاهی، نان و مخمر غذایی هستند.

از آن جا که علائم کمبود ویتامین b12 مشابه با سایر علائم کمبودهای غذایی و مسائل سلامتی ست، ممکن است افراد متوجه مسائل کمبود این ویتامین نشوند. بنابراین آگاهی از تمامی علائم کمبود ویتامین b12 می تواند به افراد در شناسایی درست کمبود این ویتامین و انجام اقدامات لازم برای درمان آن، یاری کند. در ادامه، علائم کمبود ویتامین b12 و علل آن را آنالیز خواهیم کرد.

علائم کمبود ویتامین ب

· سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها

کمبود ویتامین b12 ممکن است باعث گزگز دست ها یا پاها گردد. این ویتامین نقشی اساسی در سیستم عصبی ایفا می نماید و عدم وجود آن می تواند باعث ایجاد مسائل راهنمایی عصبی یا آسیب عصبی در افراد گردد. در سیستم عصبی، ویتامین ب12 به فراوری ماده ای به نام میلین یاری می نماید؛ میلین یک پوشش محافظتی ست که از عصب محافظت و به آن ها در انتقال احساسات یاری می نماید. افرادی که دچار کمبود ویتامین b12 هستند، ممکن است میلین کافی برای پوشش اعصاب فراوری ننمایند. بدون این پوشش، سیستم عصبی آسیب می بیند و به گزگز دست ها یا پاها خواهد انجامید.

· مسائل در راه رفتن

با گذشت زمان، آسیب عصب محیطی ناشی از کمبود ویتامین b12 می تواند منجر به مسائل حرکتی گردد. در چنین شرایطی، بی حسی در پا و اندام ها، راه رفتن بدون استفاده از عصا را برای فرد سخت می نماید. بعلاوه، این افراد ممکن است دچار ضعف عضلانی و کاهش رفلکس شوند.

· رنگ پریدگی پوست

پوست رنگ پریده یا زردرنگ که زردی نامیده می گردد، ممکن است نشانه کمبود ویتامین b12 باشد. زردی زمانی ایجاد می گردد که بدن فرد قادر به فراوری گلبول قرمز به مقدار کافی نباشد. گلبول های قرمز خون که در زیر پوست، وظیفه تامین رنگ پوست را دارند؛ در نتیجه، کافی نبودن این سلول ها، در تغییر رنگ پوست به زرد موثر خواهد بود.

این ویتامین در فراوری گلبول های قرمز خون نقش دارد و کمبود آن می تواند باعث کمبود گلبول های قرمز خون یا کم خونی مگالوبلاستیک گردد که با زردی ارتباط دارد. بعلاوه این نوع کم خونی می تواند گلبول های قرمز خون را ضعیف کند که در نهایت در بدن با سرعت بیشتری تجزیه خواهند شد.

جالب است بدانید هنگامی که کبد، سلول های قرمز خون را تجزیه می نماید، بیلی روبین آزاد می گردد. بیلی روبین ماده ای مایل به قهوه ای ست که رنگ پوست را به زرد تغییر می دهد و مشخصه بیماری زردی ست.

· خستگی

کم خونی مگالوبلاستیک به علت کمبود ویتامین b12 ممکن است منجر به احساس خستگی در فرد گردد. توجه داشته باشید بدون وجود گلبول های قرمز کافی برای انتقال اکسیژن به بدن، فرد می تواند احساس خستگی مفرط کند.

· افزایش ضربان قلب

افزایش ضربان قلب هم می تواند ناشی از کمبود ویتامین b12 باشد. در چنین شرایطی، ممکن است قلب سریع تر از حالت عادی آغاز به تپیدن کند تا کمبود گلبول های قرمز بدن را با افزایش پمپاژ خون، جبران کند.

کم خونی به قلب فشار می آورد تا حجم بیشتری از خون را به اطراف بدن منتقل کند و این کار را با سرعت بیشتری انجام دهد. این پاسخ، راهی ست که بدن اطمینان حاصل می نماید اکسیژن کافی در تمام سیستم های بدن گردش می یابد و به همه اندام ها می رسد.

· تنگی نفس

در دیگر علائم کمبود ویتامین b12، ممکن است فرد دچار تنگی نفس گردد. می توان این مسئله را به کمبود گلبول قرمز و افزایش ضربان قلب هم مرتبط دانست. در چنین شرایطی، بهتر است برای تشخیص علل بیماری به پزشک مراجعه گردد.

· دهان درد

ویتامین ب12 بر سلامت دهان و دندان هم تاثیر می گذارد. در نتیجه، کمبود ویتامین b12 ممکن است مسائل دهانی از جمله گلوسیت (تورم و التهاب زبان)، زخم های دهان و احساس سوزش در دهان ایجاد کند. این علائم از آن جایی رخ می دهد که کمبود ویتامین b12 باعث کاهش فراوری گلبول های قرمز خون می گردد که نتیجه آن رسیدن اکسیژن کمتر به زبان است.

· اختلال در قدرت تفکر یا استدلال

کمبود ویتامین b12 ممکن است باعث ایجاد مسائل در تفکر گردد که پزشکان از آن به عنوان اختلال شناختی یاد می نمایند. این مسئله باعث مشکل در تفکر یا استدلال و ازدست دادن حافظه می گردد. یک مطالعه، کمبود این ویتامین را با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، زوال عقل و پارکینسون مرتبط می داند. کاهش مقدار اکسیژن رسانی به مغز ممکن است مقصر اختلال در تفکر و استدلال باشد.

· تحریک پذیری

کمبود ویتامین b12 می تواند بر روحیه فرد تاثیر بگذارد و به طور بالقوه باعث تحریک پذیری یا افسردگی گردد. برای پاسخ صددرصدی میان رابطه این ویتامین و سلامت روان، تحقیقات بیشتری در این باره ضروری است. از جمله نظریه ها در ارتباط با ویتامین و سلامت روان آن است که ویتامین b12 به تجزیه ماده شیمیایی مغز به نام هموسیستئین یاری می نماید. وجود هموسیستئین بیش از حد در مغز ممکن است باعث مسائل روحی گردد.

· حالت تهوع، استفراغ و اسهال

کمبود ویتامین b12 می تواند دستگاه گوارش را هم تحت تاثیر قرار دهد. کمبود گلبول های قرمز به این معنی ست که اکسیژن کافی به روده نمی رسد که ممکن است منجر به اسهال گردد.

· کاهش اشتها و کاهش وزن

در نتیجه مسائل گوارشی، مانند حالت تهوع، افرادی که با کمبود ویتامین b12 روبرو هستند، ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند. کاهش اشتها در طولانی مدت منجر به کاهش وزن می گردد.

سخن پایانی و درمان کمبود ویتامین b12

بدن برای عملکردهای خود، از جمله ساختن گلبول های قرمز، به ویتامین b12 احتیاج دارد. کمبود این ویتامین می تواند باعث ایجاد علائم جسمی و روانی از جمله مسائل عصبی، خستگی و مسائل مغزی گردد.

اغلب علائم کمبود ویتامین b12 به علت کمبود گلبول های قرمز خون رخ می دهد و در نهایت اکسیژن رسانی بدن به خوبی انجام نخواهد شد. توجه داشته باشید که اکسیژن رسانی بدن برای بسیاری از جنبه های سلامتی از اهمیت بالایی برخوردار است.

همچون سایر مواد مغذی، برترین روش دریافت ویتامین b12 برای بیشتر افراد، رژیم غذایی ست. اگر فردی نتواند از رژیم معمول خود به مقدار کافی این ویتامین را دریافت کند، غذاهای غنی شده و سایر مکمل های غذایی می توانند به او یاری نمایند.

در بیشتر موارد، پزشکان می توانند کمبود ویتامین b12 را درمان نمایند. با این حال، افرادی که برای مدت طولانی از کمبود این ویتامین رنج می برند، امکان دارد با اثرات طولانی مدتی مانند آسیب عصبی روبرو شوند.